آماده كردن كودك براي تولد فرزند دوم

هميشه تولد فرزند دوم و حسادت فرزند اول به دوم، براي والدين دلهره اي ايجاد مي كند كه چگونه فرزند اول را با اين شرايط يا به نوعي چالش مواجه كنند و چه رفتارهايي را انجام دهند. در اين مقاله به بررسي اين موضوع پرداخته و چند روش رفتاري براي والدين نيز ذكر شده اند:
با باردار شدن مادر و انتظار براي فرزند دوم، مادر بايد به طور ساده و قابل فهم در مورد تولد نوزاد، با كودك، گفت و گو كند اما آن چه مهم است، اين كه دربار ه ي آن نبايد زياده روي كند و اين اطلاع را نيز نبايد زود به كودك بدهد زيرا تصور كودك نسبت به زمان، با تصور بزرگسالان متفاوت است. يك ماه ممكن است از نظر كودك، بسيار طولاني باشد؛ بنابراين، اگر مادر ۶ ماه پيش از تولد نوزاد، با كودك خود درباره ي نوزاد جديد صحبت كند، براي كودك، صبركردن در اين مدت، خسته كننده است. اگر كودك به علت بزرگ شدن شكم مادر و تغييرهايي كه در مادر به وجود آمده، از او سؤال كرد، بايد در مورد نوزاد و تولد او، با كودك حرف زد.
اگر كودك در مورد حاملگي مادر و تولد نوزاد و داشتن خواهر يا برادري سؤالي نكرد، بهترين موقعِ گفتن و توضيح دادن براي كودك، همان چندماه آخر دوران حاملگي ست. مادر بايد در مورد نوزاد جديد، به زباني ساده و قابل فهم و دور از اصطلاح هاي پزشكي با كودك صحبت كند. به او نگوييد كه با تولد نوزاد جديد، زندگي شادي خواهيم داشت و نوزاد سبب شادي، تفريح و سرگرمي همه ي ما خواهد بود زيرا چنين نخواهد بود! بلكه به او بگوييد: «نوزاد بسيار كوچكي خواهيم داشت كه نمي تواند راه برود، گريه زياد م يكند، بايد به او شير بدهيم و از او مراقبت كنيم تا بزرگ شود.
اگر كودك به حد كافي بزرگ است، زماني كه براي خريد وسايل و لوازم نوزاد به بازار مي رويد، كودك را با خود ببريد و او را در هنگام خريد، شركت دهيد. او از شركت كردن، احساس خوشحالي خواهد كرد اما زمانوخريد شما با كودك، بايد بسيار كوتاه باشد تا خسته نشود. هنگام خريد لوازم، براي كودك نيز چيزي بخريد تا احساس نكند كه با تولد نوزاد جديد، كنار گذاشته شده است.
از طرفي ديگر، كودك نبايد احساس كند آن چه در گذشته متعلق به او بوده مانند تختخواب، صندلي، اسباب بازي و… از او گرفته و به نوزاد جديد داده مي شود؛ اگر قرار است گهواره يا تخت كودك براي استفاده ي نوزاد اختصاص يابد، پدر و مادر ابتدا بايد براي كودك، تخت جديدي تهيه نمايند و سپس تخت او را مورد استفاده ي نوزاد جديد قراردهند.
زماني كه مادر براي زايمان و تولد نوزاد به بيمارستان مي رود:چون زمان ماندن مادر در بيمارستان، اغلب كوتاه است، بنابراين نگه داري كودك در خانه  پرستاري او بايد به وسيله ي پدر يا افرادي كه با كودك نزديكي داشته اند، انجام گيرد. اگر مادر، مدت زمان كوتاهي در بيمارستان خواهد ماند، بردن كودك به بيمارستان، ضرورتي ندارد و ديدن و آشناشدن كودك با نوزاد تازه متولدشده، بهتر است كه پس از بازگشت مادر به خانه و در خانه صور ت گيرد. پس از آوردن نوزاد به خانه، كودك بزر گتر را به اتاقي ديگر يا به خانه ي پدر و مادربزرگ نفرستيد، زيرا كودك احساس خواهد كرد كه متولدشدن نوزاد، تغييري در پرستاري اش به وجود آورده و او را از محيط قبلي خود و دامان مهر و محبت مادر، دور كرده است.


آوردن نوزاد به خانه و پيدايش حس حسادت در كودك بزر گتر:زماني كه نوزاد به خانه آورده م يشود، چون مورد توجه همه قرارمي گيرد و دوستان و اقوام، هريك او را در آغوش مي گيرند و حتي برايش هديه مي آورند، بنابراين، كودك احساس مي كند كه اي كاش من هم نوزاد بودم و عكس العمل او ممكن است ب هصورت رفتار كودك شيرخوار باشد؛ او ممكن است در شلوار خود ادرار كند يا در حالي كه درگذشته خوب حرف مي زده، مانند كودكاني كه تازه ياد گرفت هاند كلم هها را ادا كنند، حرف بزند.
برخي از كودكان هنگامي كه مادر، نوزاد خود را شير مي دهد، از روي حسادت، به شيرخوردن از شيشه شير تمايل پيدا مي كنند و با گريه كردن، از مادر مي خواهند كه شير را از شيشه شير به آنان بدهد، درصورتي كه خوردن شير از شيشه را در گذشته ترك كرده بودند. مادر نبايد احساس كند كه كودك با خوردن شير از شيشه ي شيرخوري، مشكلي به وجود خواهد آورد و نبايد با اي نكار، مخالفت كند و چيزهاي ديگري مانند شكلات و شيريني به او بدهد كه راضي اش نمايد. تمايل كودك به خوردن شير از بطري شيرخوري، چند هفت هاي بيش تر ادامه نخواهد يافت.
گاهي اوقات ممكن است از روي ناراحتي و حس حسادت، اسباب بازي يا شيء را به طرف نوزاد پرت كند كه مادر به طور معمول، در چنين حالتي نسبت به عمل كودك، پرخاش كرده و او را سرزنش مي كند و سرزنش كردن و عصبانيت مادر، حس حسادت كودك را عميق تر و شديد تر خواهد كرد. مادر نه تنها بايد نوزاد را از مخاطره ها حفظ كند، بلكه بايد كودك بزر گتر خود را نيز دريابد. مادر بايد به كودك بگويد: «ما همگي دوستت داريم اما چون اين خيلي كوچك است، بايد مراقبش باشيم. تو هم بايد كمك كني تا با همديگر بزرگش كنيم. »

شدت حسادت كودكان نسبت به نوزاد شيرخوار به طور معمول در سنين كم تر از ۵ سالگي، به بيش ترين حد خود مي رسد، زيرا كودك در اين سن هنوز وابسته به پدر و مادر است و به خارج از خانه وابستگي ندارد اما زماني كه كودك به سن ۶سالگي يا پس از آن رسيد، خود را به تدريج از پدر و مادر دور م يكند و علاقه و دوستاني در خارج از محيط خانه به دست خواهد آورد.
رفتار پدر و مادر با كودك بزر گتر بايد چگونه باشد؟زماني كه نوزاد تازه متولد شده به خانه آورده م يشود، مادر نبايد هيچ گونه تغييري در رفتار خود نسبت به كودك بزرگ تر ب هوجود آورد؛ گرچه مادر به علت زايمان، ضعيف، خسته و حتي بي حوصله شده اما تا حد امكان بايد سعي كند با كمك پدر، زندگي روزمره و روابط و رفتار قبلي خود را با كودك حفظ نمايد. زماني كه كودك ببيند تمام توجه و علاق هي مادر به نوزاد جلب مي شود و نوزاد مدام در آغوش مادر است و او بلاتكليف و سرگردان است، حس حسادت در او به وجود خواهد آمد. اگر براي پدر امكان دارد، مي تواند كودك را با خود به محل كارش ببرد تا در خلال روز با پدر مشغول باشد.

منبع:كانون مشاوران ايران-آماده كردن كودك براي تولد فرزند دوم